جمـعیت شناسی سالـمندان در استان ایـلام

مقدمه و هدف: مسأله سالمندی جمعیت ایران که به دلایل مختلف از جمله کاهش میزان موالید، پیشرفت های علم پزشکی، بهداشت، آموزش و پرورش و افزایش امید به زندگی در حال ظهور است پدیده نوینی به شمار می آید. سالخوردگی جمعیت، پدیده جدید ناخوشایند توسعه شده و جایگزین رشد سریع جمعیت و پیامدهای افزایش باروری گردیده است. در این مقاله تلاش می شود ابعاد اجتماعی، اقتصادی پدیده سالمندی در استان ایلام در دو بخش ساختارهای سنی جمعیت و ویژگی های سالمندان مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش ها: به منظور رسیدن به اهداف مقاله، از روش اسنادی و تحلیل ثانویه داده ها استفاده شده که از اطلاعات سرشماری های عمومی نفوس و مسکن استان ایلام طی سال های 90-1355 و داده های جمعیتی سازمان ملل استفاده شده است. یافته ها: بر اساس داده های سرشماری، جمعیت 65 ساله و بیشتر استان ایلام از 4/03 درصد در سال 1365 به 71/ 4 درصد در سال 1390 افزایش پیدا کرده است. در گذشته نسبت جمعیت سالمندان در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری بوده است. مقدار ضریب سالمندی در استان ایلام تا قبل از سرشماری سال 1385، از عدد 10 کمتر بوده است. در کل جمعیت و جمعیت 65 ساله و بیشتر نسبت جنسی بالاتر از 100 است. در تمامی سرشماری ها درصد زنان بی همسر بیش از مردان بی همسر است. میزان فعالیت سالمندان مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است. درصد باسوادی در بین سالمندان روبه افزایش است بطوریکه از 8 درصد در سال 1365 به 13 درصد در سال 1390 رسیده است. نتیجه گیری: جمعیت ایلام از نظر ساختاری در مرحله میان سالی (رو به سالخوردگی) است و در وضعیت کنونی، بالا بودن جمعیت فعال، ساختار سنی مطلوب و مساعدی را ایجاد و فرصت ایده آلی برای پیشرفت و بهبود توسعه ایجاد کرده است که جمعیت شناسان از آن به نام پنجره جمعیتی یا فرصت جمعیتی یاد می کنند.